Gent 2025: speerpunten Gents MilieuFront voor de gemeenteraadsverkiezingen 2018

Gent 2025

Ideeën voor de stad van de toekomst: 2025 is morgen

De uitdagingen zijn enorm – tijd voor keuzes en experiment 

Gent en Gentse politici zijn plannen aan het maken voor de komende legislatuur. Plannen om van Gent een wijzere plek te maken. Gents MilieuFront wil met dit document ideeën aanreiken voor politici maar ook voor stadsplanners en dromers. Iedereen die mee wil werken aan en dromen van de stad van de toekomst. Daarnaast wil GMF met de lancering van haar speerpunten Gent en politici bij de les houden: de uitdaging op vlak van milieu zijn gigantisch en ze verdienen een reactie/antwoord van ons allen.

Onze speerpunten zijn in eerste plaats gericht naar politici. We hopen dat ze hun weg vinden naar de partijprogramma’s en later het bestuursakkoord.

Gents MilieuFront wil al die mensen uitnodigen om zich te laten inspireren door onze ideeën voor Gent 2025. Tegelijkertijd vragen we politici en Gentenaars om verder te kijken dan 2025. Want 2025 is morgen al. De lange termijnuitdagingen zijn enorm. klimaatverandering voorkomen, gebeurt niet in Parijs, maar hier in Gent. We moeten in Gent ons verplaatsingsgedrag en consumptiepatroon aanpassen.

We moeten de platgetreden paden durven verlaten en aan de slag gaan met experimentele ideeën over klimaatadaptatie, mobiliteit, stedenbouw en zo verder. Deze experimenten moeten kaderen in een duidelijke visie en we zullen dus soms radicale keuzes moeten maken.

Geen paraplu’s meer

We vragen ook aan Gentse beleidsmakers dat ze leiderschap en daadkracht vertonen. De uitdagingen waarvoor we als samenleving staan, zijn enorm. Nog al te vaak worden paraplu’s opengetrokken om te argumenteren waarom bepaalde projecten niet kunnen. Gents MilieuFront wil dat de stad ambitie toont en hogere overheden, andere instanties, buurgemeenten mee in het bad trekt. Een mooi voorbeeld daarvan is het verhaal van het openbaar vervoer. Gents MilieuFront wil dat de stad – ook al is het niet haar bevoegdheid – van openbaar vervoer weer een wervend en wervelend verhaal maakt.

Hopelijk vinden jullie inspiratie in onze ideeën en kunnen we samen werken aan een aantal vernieuwende concepten en gedurfde experimenten.

Ons volledig memorandum vind je hier.

Onze 20 speerpunten:

1) Circulatieplan buiten de R40

De stad Gent heeft tijdens de legislatuur 2012-2018 met het mobiliteitsplan een stap gezet naar een duurzamere stad, met een modal shift (vooral in het centrum) van autoverkeer naar meer voetgangers, fietsers en gebruikers van openbaar vervoer. Ook de andere dichtbevolkte wijken van Gent moeten vragen om meer leefkwaliteit en moeten dus  autoluw worden en goed ontsloten worden voor fiets en openbaar vervoer. Daartoe verwacht Gents MilieuFront dat de stad Gent een plan opmaakt om in alle wijken – ook in de 19de en 20ste eeuwse gordel – de circulatie en gebruik verschillende vervoersmodi opnieuw te bekijken en de plannen na overleg met de bewoners ook uitvoert. In het vorige bestuursakkoord had de stad beloofd om wijkontwikkelingsplannen op te maken. Dat is niet gebeurd maar kan/kon een eerste opstap zijn. 

2) Zonnepanelen op alle stadsdaken

De stad heeft in de vorige legislatuur (2006-2012) een poging gedaan om zonnepanelen op stadsdaken te leggen. Die poging is toen niet geslaagd. We zijn nu tien jaar later. De sector van fotovoltaïsche zonnepanelen is volwassen geworden. De overheid roept haar burgers op om zelf te investeren in zonne-energie, maar de stad investeert zelf te weinig. 

We verwachten dan ook dat tegen het eind van de legislatuur op alle gunstig gelegen daken (volgens de zonnekaart) van stadsgebouwen zonnepanelen geïnstalleerd zijn. Mogelijk kan de stad geld ophalen bij haar inwoners (zie lager ‘Coöperatief model om transitie te financieren).

3) Toekomstgericht en ambitieus investeren in fietsinfrastructuur

De stad moet ambitie tonen op vlak van fietsverkeer. Nog al te veel worden infrastructuurwerken voor fietsers (en voetgangers) gedimensioneerd op huidig gebruik. De stad zal nog dichter worden en het fietsgebruik zal gevoelig toenemen. Vandaag geplande fietsinfrastructuur is daarom nu al ondergedimensioneerd en staat een toekomstige groei van het fietsverkeer in de weg. 

Een voorbeeld van hoe het wel moet is de nieuwe fietsbrug over de Watersportbaan: Ze is 4 meter breed voor fietsers en 2 meter breed voor voetgangers. Op die manier kan die brug haar potentieel volledig waarmaken zonder veel conflicten en met een vlotte doorstroming.

Het aantal fietsers stijgt nu al jaren na elkaar. Met de komst van de vele elektrische fietsen wordt één van de uitdagingen hoe we de verschillende verkeers- en fietsstromen gaan organiseren in de openbare ruimte. 

4) Proeftuinen rond klimaatadaptatie 

Klimaatverandering is een feit. De aarde warmt stilaan op en in steden (versteende oppervlaktes) zal men daar het snelst de gevolgen van dragen. Gent en Vlaanderen dreigen op termijn met watertekorten te kampen als we ons niet aanpassen. Gents MilieuFront wil dat de stad Gent (naar Nederlands voorbeeld) proefprojecten opzet om samen met haar burgers wijken, buurten en pleinen klimaatbestendig in te richten. De inrichting betekent dat er meer groen komt (tegen oververhitting), meer water komt (tegen oververhitting) en minder verharding (tegen oververhitting en overstroming). 

5) Sint-Jacobs autovrij

Niemand kan zich vandaag nog voorstellen dat de Graslei en het Emiel Braunplein vroeger dienst deden als parking, laat staan dat er mensen zijn die terug willen naar die tijd. 

Vandaar ons voorstel voor Sint-Jacobs. Denk eens alle auto’s weg op de pleinen rond Sint-Jacobs. Wis de spuuglelijke rotonde uit. Stel je in de plaats daarvan toegankelijke, uitnodigende en bedrijvige pleintjes rond de kerk voor. Een walhalla voor spelende kinderen, keuvelende oudjes en uitrustend werkvolk. Beeld je in dat je met je kameraden een spelletje petanque speelt op het Beverhoutplein, sous les platanes, gevolgd door een verkwikkend aperitief op een van de vele terrasjes in de buurt. Een autovrij Sint-Jacobs: meer ruimte voor het goede leven. Naast een plein voor het goede leven zal Sint-Jacobs ook natuurlijk een knooppunt van openbaar vervoer zijn/blijven.  

6) Geen outletcentrum aan The Loop

Op veld 12 van the Loop wordt naast een outletcenter een cinema, bowlingbaan, horeca en winkels gepland. Gents MilieuFront en Unizo verzetten zich samen tegen de komst van deze ontwikkeling, via de campagne Rip the Loop. GMF en Unizo zijn in beroep gegaan tegen de vorige vergunningen en hebben zaken lopen bij de raad voor vergunningsbetwisting en rechtbank van eerste aanleg. Het ziet er naar uit de projectontwikkelaar, Banimmo, en de uitbater, McArthur Glenn, een nieuwe vergunningsaanvraag voorbereiden voor dit project. Nochtans verklaren vele dat een outlet- of shoppingcenter op een autolocatie een concept van de vorige eeuw is. 

Gents MilieuFront wil dat de stad dit project uit de vorige eeuw begraaft en zoekt naar een toekomstvisie en andere invulling voor deze terreinen. Gents MilieuFront wil graag mee nadenken over een alternatieve invulling zonder outlet- en shoppingcenter. 

7) Taxi’s: alleen nog elektrisch

De taxisector krijgt heel wat privileges. Ze mag als enige sector overal over en door. Hoog tijd dus dat de stad ook wat terug vraagt in ruil. Gents MilieuFront wil dat de stad Gent een tijdspad uittekent met jaarlijks te behalen doelstellingen zodat de Gentse taxivloot tegen het einde van de legislatuur volledig elektrisch is. Daarnaast moet de stad ook investeren in laadpalen om elektrische taxi’s te stimuleren. GMF vraagt ook dat er er alleen nog nieuwe vergunningen worden uitgereikt voor elektrische taxi’s.

8) Straat 2.0

Straten en wegen staan nog te vaak synoniem voor (auto)verkeer en parkeren. We willen dat de straten weer meer ingericht worden voor leven, wonen en sociaal contact. 

We vragen daarom dat nieuw aan te leggen straten per 150 meter standaard (tenzij onmogelijk) minstens volgende elementen bevatten: één boom, één autodeelplaats, standaard geveltuinen,  één fietsenrek, één bankje, één groenslinger, één infilitratiezone. Ook straten die door het circulatieplan minder verkeer krijgen of verkeersvrij zijn verdienen een andere inrichting. Dat zijn vooral de straten van de vroegere P-route bvb Bevrijdiginslaan, Drongense Steenweg, Ottogracht, Brugstraat,…. 

9) Hergebruik- en deelpunt per wijk

De stad Gent voorziet in elke wijk – in samenwerking met de kringwinkels – een hergebruik-, reparatie- en deelpunt. Dit punt bestaat naast een kringwinkel uit een instrumentheek (waar mensen gereedschap kunnen ontlenen), een repairdienst voor gebruiksgoederen die stuk zijn, een wijkcompostinstallatie met kippen en eieren. 

10) Nieuw elan voor openbaar vervoer

Het openbaar vervoer is vaak het onderwerp van besparingen en klachten. GMF wil dat Gent meewerkt aan een nieuw elan voor het openbaar vervoer in en rond Gent. In 2017 gaan de vervoersregio’s van start. In deze vervoersregio’s wordt het openbaar vervoer op regionale schaal bekeken door De Lijn, AWV en de lokale besturen. GMF wil dat de stad Gent daar vol gaat voor een beter en kwalitatiever openbaar vervoer. 

Gents MilieuFront wil dat de stad Gent een ambitieus plan op tafel legt om opnieuw te investeren in openbaar vervoer. De stad Gent moet van openbaar vervoer weer een aantrekkelijk verhaal maken en ze moet dit in haar eigen stadsontwikkelingsprojecten doortrekken. Deze nieuwe en ambitieuze visie op openbaar vervoer zal enkel werken als ze gedeeld en gedragen wordt door de buurgemeenten. 

Gents MilieuFront ziet kansen voor nieuwe tramlijnen naar het buitengebied, nieuwe transferia aan de rand van Gent, een cirkeltram rond Gent en dat allemaal gekaderd in een stadsgewestelijk expresnet. 

11) Lage Emissie Zone: zone uitbreiden naar gebied binnen R4

De stad Gent plant de invoer van een lage emissiezone tegen 2020 binnen de R40. Inwoners buiten de R40 blijven zo weer op hun honger zitten. Gents MilieuFront wil dat er ook een tijdspad uitgetekend wordt om in deelgemeenten of delen buiten de R40 een milieuzone in te richten. 

Gents MilieuFront wil ook dat de milieuzone zich uitstrekt over heel het gebied binnen de R4 en dat de as Nieuwe Wandeling – Blaisantvest ook Lage Emissie zone is. 

12) Energie- en hemelwaterneutrale wijken

Als we onze stad klimaatneutraal en klimaatbestendig willen maken moeten we nú beginnen met hoge eisen te stellen aan nieuwbouw. Want we bouwen nu nog altijd woningen die niet klimaatproof zijn. Gents MilieuFront wil dat elke nieuwe wijk/ontwikkeling/appartement met meer dan 20 woningen energie-onafhankelijk en hemelwaterneutraal worden ingericht. 

De stad kan dit makkelijker en sneller realiseren als ze werk maakt van een hoogwaardig systeem van stadsverwarming. Scandinavische en Nederlandse steden zetten hier zwaar op in. Bovendien gaat men hele wijken of steden afkoppelen van aardgas. De stad Gent gaat in de nieuwe dokken werken met stadsverwarming. Volgens Gents MilieuFront moet dit concept in elke grote ontwikkeling toegepast worden. 

13) Coöperatief model om transitie te financieren

De energietransitie en de groene economie opent een heel nieuw gamma aan nieuwe economie en groene jobs. Maar vooraleer we zover zijn moet er eerst geïnvesteerd worden. De stad Gent zoekt naar een financieel model om alle energietransitiemaatregelen uit te voeren. Gentenaars moeten de kans krijgen om hier (desnoods op afbetaling) in te investeren voor een beperkt bedrag per persoon. Zo wordt de zonne-energie (of andere duurzame energie) versneld geoogst en vloeien de winsten terug naar Gent. De oprichting van een lokaal energiefonds zou een mogelijkheid zijn om Gentenaars mee te laten investeren in lokale groene energie. Daarnaast wil Gents Milieufront dat de stad Gent een gemengd energiebedrijf (met de stad en haar burgers) opricht waarmee het voor de  stad – in samenwerking met haar burgers en verenigingen – investeert in groene energie. 

14) Gent als leverancier voor grondstoffen

Wat voor de één, een afvalproduct is, kan voor de andere een grondstof zijn. Urban mining gaat veel ruimer dan het inzamelen van oude gsm’s. De stad kan een belangrijke bron worden van steeds schaarser en duurder wordende grondstoffen. Toch zijn de bestaande containerparken van Ivago nog te veel gericht op recycleren en verbranden. De stap ervoor (hergebruik) is er nauwelijks. In Zweden bestaat dit systeem al (klik hier voor meer info). 5% van het afval op het containerpark kan hergebruikt worden. 

Daarom vraagt Gents Milieufront om een cartografie op te maken van de grond-en afvalstoffen in stad en regio. Dit kan de basis vormen om een lokale ‘maakeconomie’ uit te bouwen. Ook wil Gents Milieufront dat de stad hiervoor nauwer samenwerkt met de kringloopwinkels. GMF wil in de volgende legislatuur dat de stad op minstens één containerpark experimenteert met een kringloopwinkel voor een containerpark en dat ze daarvoor samen werkt met sociale economie. Zo worden het echte hubs voor het hergebruik van materialen in een circulaire stad. 

15) 1% van budget van Ivago gaat naar afvalpreventie

Gents MilieuFront vraagt dat 1% van het budget van Ivago wordt ingezet voor het voorkomen van afval.  Met dit budget kan onder andere het hergebruik en deelpunt per wijk worden gefinancierd.

16) Divestment 

De stad Gent investeert vandaag de dag nog (onrechtstreeks) in niet duurzame energieproductie. Gents MilieuFront wil dat de stad Gent haar beleggingen en pensioenfondsen herbestemt en zich terugtrekt uit fondsen waar nog geïnvesteerd wordt in de olie-, kolen- of kernindustrie. Voor de bestaande pensioenfondsen wil Gents Milieufront dat de stad druk zet om investeringen in olie- kolen of kernindustrie te schrappen, zoals bv in Noorwegen en Zweden gebeurd is.  

17) Grond voor agro-ecologische landbouw –  Landbouwgrond voor landgenoten

Het hinterland van Gent moet – in kader van het korte keten denken – in staat zijn om een belangrijk deel van het voedsel te produceren. Bestaande landbouwgrond moet dus zoveel mogelijk stapsgewijs ingezet worden om de landbouw om te turnen naar lokale en biologische voedselproductie. Aflopende pachten worden daarom best vervangen door nieuwe pachten. Nieuwe pacht moet dan sociale en ecologische eisen hebben. Concreet willen we dat landbouwgebied in agrarische bestemming behouden blijft voor landbouw en ingezet wordt voor de lokale voedselstrategie. Daarnaast vraagt Gents Milieufront om 30% van de vrijkomende landbouwgronden (ook die buiten Gent) in eigendom van de stad / OCMW in erfpacht te geven aan biogrondfondsen zoals De Landgenoten. 

18)Dalende parkeernorm en appartementen zonder parkeerplaatsen

De stad zet – terecht – in op het beheersen van het aanbod en toestroom op publieke parkeerplaatsen, maar ze heeft nauwelijks instrumenten en zicht om het bestaande arsenaal aan private parkeerplaatsen te beheersen of in te dijken. De stad heeft dan wel een – op Vlaamse schaal – progressieve parkeernorm, maar zeker voor het stadscentrum moet de parkeernorm nog naar beneden en moet de stad faciliteren dat projectontwikkelaars kunnen experimenteren met een parkeernorm van 0.  Zolang de stad bijkomende wagens toelaat in het stadscentrum is ze architect van haar toekomstige problemen. Eigenlijk zouden er binnen de R40 geen bijkomende private parkeerplaatsen mogen bijkomen. We willen dat de stad minstens toelaat dat er in de stad appartementencomplexen komen zonder parkeerplaatsen. De parkeernorm moet ook nog omlaag (en idealiter 0 worden binnen de R40)  Bovendien moeten parkeerplaatsen zo worden ingericht dat ze later herbestemd kunnen worden. Ze moeten daarom voldoende hoog zijn. 

19) Levenslang flexibel (groeps)wonen

Het stimuleren van flexibel bouwen en wonen is levensnoodzakelijk voor een dynamische woonstad. Het levenslang wonen in de wijk moet optimaal afgestemd worden met het flexibel bouwen. Dicht op elkaar wonen in de stad moet zodanig aantrekkelijk gemaakt worden dat we de bewoners van het buitengebied een stedelijk alternatief bieden. 

Onder de noemer van BIMBY (Build In My Backyard) experimenteert Frankrijk met een verdichtingsstrategie in verkavelingen. Dat kan ook in Gent gerealiseerd worden. Zo is er achter de Gentse gevels en rooilijnen vaak nog veel ruimte. Gents Milieufront vind dat de stad het juiste kader moet creëren om in tweede lijn te bebouwen. 

Deze verdichtingen kunnen voor een efficiënter ruimtegebruik zorgen en leveren voor de eigenaars een financieel voordeel op.

Verder wil Gents Milieufront dat er aanpassingen komen aan het bouw- en woonreglement zodat diverse vormen van groepswonen makkelijker worden. Zo kunnen kleine elementen van co-housing opgelegd worden via bv. een deelnorm (naar analogie met de parkeernorm) voor grote stadsontwikkelingen. Om sociale, ecologische en economische redenen zijn er richtlijnen rond mogelijk gemeenschappelijke voorzieningen: wasruimtes, toiletten en douches, vergaderzaaltjes, eetruimtes, tuinen, bbq-ruimtes, kinderopvang.

20) Materialenpaspoort voor Gentse gebouwen

Een gebouw is een depot van materialen met een intrinsieke waarde op product-, component- en materiaalniveau. Door die te inventariseren weet je welke grondstoffen je in stock hebt, die je in een latere fase weer kunt gebruiken.

http://turntoo.com/nl/materialenpaspoort/

Gents MilieuFront wil dat op het einde van de legislatuur Gent gestart is met het materialenpaspoort, minstens twee gebouwen in gent hebben een materialenpaspoort.