De Gentse beleidsverklaring: drie voorlopige vaststellingen

Eind oktober legde het Gentse stadsbestuur (heel even) een ontwerp van beleidsverklaring voor aan de stedelijke adviesraden. GMF bekeek het document en deed drie opmerkelijke – en hopelijk voorlopige –  vaststellingen.

Deze gezamenlijke beleidsverklaring is opgelegd door Vlaanderen. Ze vervangt de beleidsnota’s van de individuele schepenen, zoals in vorige bestuursperiodes.

Vaststelling 1: vaagheid en verdeeldheid heersen

Je zou verwachten dat de beleidsverklaring een concrete uitwerking betekent van het bestuursakkoord. Na de aanslepende besparingsronde zou je denken dat de schepenen onderhand ook eens nadenken over wat ze de komende jaren wél gaan doen. Maar wat zien we? Het is er vaak nog vager op geworden.

Neem ontharding bij heraanlegprojecten. In het bestuursakkoord staat: ‘30% ontharding is daarbij de ambitie.’ In de beleidsverklaring wordt dat: ‘Daarom streven we er (sic) bij elk project naar maximale ontharding en vergroening’. In ons advies, hier integraal na te lezen, doen we dan ook het voorstel om dit te herschrijven naar: ‘Daarom streven we bij elk project naar maximale ontharding en vergroening, waarbij we telkens minstens 30% ontharding beogen.’

Ook fietszones en de beloofde 1500 nieuwe straatbomen zijn in de beleidsverklaring weggevallen, en de ambitie ‘We realiseren minimaal twee groenklimaatassen’ is afgezwakt tot: ‘We zetten in op de verdere realisatie van deze recreatieve fiets- en wandelassen die natuur naar de stad brengen met specifieke focus op GKA 4 (Bovenschelde) en GKA 5 (Parkbos Gent).’

Wat betekent deze toegenomen vaagheid? Teruggeschroefde ambities, een duidelijk gebrek aan eensgezindheid onder de coalitiepartners of allebei? Of is er nog altijd onduidelijkheid over de centen? Want aan de beleidsverklaring hangt voorlopig nog geen budgetvoorstel, en daar draait het natuurlijk om.

Ook de alinea over luchtkwaliteit (uw longen en die van uw kinderen, weetwel) is frustrerend leeg: ‘Iedere Gentenaar heeft recht op gezonde lucht. Propere lucht is een voorwaarde voor een goede levenskwaliteit. Daarom verminderen we de schadelijke uitstoot, in lijn met Europese normen en de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie. We bouwen een sensorennetwerk uit en monitoren proactief de luchtkwaliteit. De Lage Emissiezone (sic) wordt niet verstrengd. We voeren een studie uit naar de meerwaarde van de huidige LEZ. Als die meerwaarde niet voldoende kan aangetoond worden, schaffen we de LEZ af.’
We zouden liever lezen wat de Stad wél gaat doen. Gaat dit bestuur enkel ‘monitoren’ en ‘afschaffen’?

Vaststelling 2: mobiliteit zit op het verkeerde spoor

Op gebied van mobiliteit zou het doel moeten zijn: een duurzame modal shift zodat iedereen op zijn bestemming geraakt en dat telkens op de best haalbare duurzame wijze.

Het stadsbestuur ziet minder straatparkeren als het te bereiken doel. Natuurlijk is geclusterd parkeren aan de stadsrand beter dan straatparkeren. Maar het echte doel, minder parkeren met behoud van eenieders mobiliteit, komt niet aan bod. We zien het in tal van dossiers: het Gentse stadsbestuur ziet ondergronds parkeren als een magische oplossing om het teveel aan auto’s in onze stad weg te toveren. 

De term ‘modal shift’ komt enkel voor in het hoofdstuk Inclusie. Voor mensen die niet goed te been zijn worden toegankelijke haltes aangelegd, wat uiteraard broodnodig is. Maar waarom  formuleert men ook voor autobezitters niet het doel om hen vaker voor een duurzame verplaatsingswijze te laten kiezen?

Verkeersveiligheid wordt een ‘absolute prioriteit’ genoemd. ‘Daarom halveren we tegen 2030 het aantal dodelijke en zwaargewonde verkeersslachtoffers en streven we naar nul slachtoffers in 2050.’ GMF vindt dat volstrekt ontoereikend. Veiligheid moet zwaarder doorwegen dan het maximaliseren van comfort, doorstroming en bereikbaarheid. Het blijft dan ook uiterst jammer dat dit stadsbestuur niet wil nadenken over een toekomstvisie voor het lint inktzwarte punten dat R40 heet.

Terwijl op zowat alles in onze stad bespaard wordt, blijft het stallen van een privéauto in de publieke ruimte volledig gratis – terwijl iedereen uiteraard meebetaalt aan de aanleg en het onderhoud ervan. Dit illustreert mooi hoe het Gentse stadsbestuur de autobezitters niet als doelgroep durft aan te duiden om de modal shift te realiseren. Natuurlijk is het goed om bijvoorbeeld meer deelauto’s aan te bieden, maar voor echt grote verschuivingen heb je wortel én stok nodig. (Ter info, van de 53.388 straatparkeerplaatsen in Gent zijn er 730 voorbehouden voor deelwagens. Dat is 1.4 procent.)

Vaststelling 3: het stadsbestuur neemt inspraak niet serieus

Na een aankondiging op 21 oktober kregen de adviesraden op 24 oktober het verzoek om tegen 6 november ‘s ochtends opmerkingen door te geven. De herfstvakantie en 1 en 2 november vielen in die korte periode.
Het stadsbestuur zal natuurlijk naar Vlaanderen verwijzen, dat een goedgekeurde beleidsverklaring verwacht voor het einde van het jaar. Dat neemt niet weg dat men de voorbije maanden een consultatieronde had kunnen organiseren. Maar ja, dan waren er natuurlijk zeer concrete aanbevelingen gekomen waarmee men aan de slag had gemoeten.
De uiterst lastige timing heeft GMF niet tegengehouden om toch enkele adviezen op papier te zetten. We hopen oprecht dat het stadsbestuur met onze adviezen aan de slag gaat, zodat deze drie voorlopige vaststellingen helemaal onterecht zullen blijken. Wordt vervolgd in december.